Köpek Seçimi
a. Giriş
Köpek seçimi ve evinizi hazırlama konusunda sizin ve aileniz için doğru köpeği belirlemek çok önemlidir. Çok sayıda köpek ırkı olduğundan bu çok çeşitli büyüklük, renk ve huy seçeneği anlamına gelmektedir. Bazı köpek ırkları özel amaçlara hizmet etmeleri amacıyla geliştirilmişlerdir. Yanlış köpek seçimi ile birlikte oluşması muhtemel stres beraberinde ileride düzeltmesi zor olabilecek davranış problemlerini getirebilir.
b. Büyüklük, Aktivite ve Huy
Büyüklük, aktiflik, huy ve ırk karakteri köpek seçiminde dikkate alınmalıdır. Köpeğiniz sizinle yıllar boyunca birlikte yaşayacak bu sebeple hayat tarzınıza ve durumunuza en uygun köpeği seçmelisiniz. Retreiver ırkı gibi büyük köpekler ve Jack Russel Terrier gibi hareketli ırklar koşmak ve oynamak için bir alana ihtiyaç duyarlar. En iyi durum belirli bir alanı çit ile çevirerek o alanda egzersiz yapmalarını sağlamaktır. Tabii ki günümüz şehir yaşamında bu pek mümkün değildir. Border Collie gibi çoban köpeklerinin sürü gütme gibi hareket gerektiren işleri yapmaları gerekmektedir. Bu tarz aktiviteleri yapmadıklarında keyifsiz olurlar. Yüksek aktiviteye sahip köpekler küçük apartman dairesinde hareketsiz bir yaşama sahip kişiler için doğru seçim olmayabilir.
Poodle ve Terrier gibi küçük ve aktif ırklar çocuklarınızın zaman zaman sert olabilecek oyunlarını tolere edemeyebilirler. Bu sebeple köpeğinizin çocuklarınız ile birlikte yaşamaya uygun olup olmadığı önemli bir değerlendirme kriteridir. Bazı ırklar çocuklarla diğer ırklara göre daha iyi anlaşır, onları aile bireylerinden biri olarak görürler. Ancak bu durumda da dikkat edilecek durum köpeğinizi aile bireylerine nasıl cevap vereceği konsunda eğitilmesidir. Çocuksuz bir ailede yetişmiş bir köpek aileye dahil olacak yeni bir birey karşısında alıngan ve ksıkanç davranabilir. Bu agresyon ve idrar bırakma gibi davranış sorunlarını tetikleyebilir. Çocuklarınızı eğitimsiz köpeklerle baş başa bırakmamalısınız.
c. İklim
Köpek seçiminde yaşadığınız bölgenin iklim koşulları önemli bir role sahiptir. Kalın ve yoğun tüy yapısına sahip ırklar(Alaska Kurdu gibi) sıcak iklimlerde zorlanabilir, ince ve seyrek tüy yapısına sahip ırklar da soğuk iklim koşullarında zorlanabilir. Zamanının büyük bölümünü evde geçiren küçük ırklar için iklim koşulları o kadar önemli olamasa da ırk özelliklerine uygun olmayan hava koşullarında yapılacak dışarı çıkarmalar mümkün olduğunca kısa tutulmalıdır.
d. Yaş
Yavru veya yetişkin köpeklerin belirli avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Yavruluktan itibaren ailenize dahil olan köpekler size ve çevrenize daha iyi uyum sağlar. Yavru köpekler daha enerjik olurlar ve dolayısıyla daha çok ilgi ve bakıma ihtiyaç duyarlar. Yetişkin köpeklerin aileye ve hayat tarzınıza uyumunu sağlamak içi ekstra zaman harcamalı ve ilgilenmelisiniz. Eğer mümkünse köpeği sahiplendiğiniz kişiden veya barınaktan sağlık kayıtlarını alın. Bu kayıtlar sahiplenmek istediğiniz köpeğin doğru köpek olup olmadığını belirlemenizde çok faydalı oalcaktır.
e. Doğru Köpeği Belirlemek
Köğeğinizi farklı yollardan temin edebilirsiniz; her bir yolun bazı avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Bir arkdaşınızdan veya bir üreticiden sahiplendiğiniz durumda köpek ile ilgili kayıtlara(aşılama, huy, sağlık durumu vb.) ulaşabilirsiniz. Petshoplar köpekleri farklı yollardan temin edebilir ancak bu yolla sahiplendiğiniz köpek için her zaman geçmiş kayıtlar bulunmayabilir. Barınaklar köpek sahiplenme için iyi bir seçenektir. Nereden sahiplendiğinizden bağımsız olarak sahiplenmeye karar vermeden önce doğru soruları sormalı, tatmin edici cevaplar almalı ve en önemlisi gözlerinizle durumunu görmelisiniz.
Soru sorun
Eğer bir arkadaşınız aracılığı ile sahipleniyorsanız mümkünse köpeğin ailesini ve yaşadığı yeri görün. Sağlık geçmişi(aşılama, kısırlaştırma,hastalık vb) ile ilgili sorular sorun. Petshop veya üreticiden sahipleniyorsanız bu soruların yanında referans da isteyin.
Gözlemleyin
Sahipleneceğiniz yere bizzat siz gidin, seçim yapmadan önce ziyaret edip durumu değerlendirmeniz gerekir. Çünkü bazen pet sahipleri belirli bir kedi/köpek ile duygusal bağ kurduklarında çoğu dezavantaj yaratacak durumu görmezden gelerek sahipleniyorlar. Sonrasında kedi/köpek sahibi ile uyumlu olmadığından her iki taraf için de olumsuz durumlar meydana gelebiliyor. Gözle kontrol etmeniz gereken konular; evi/bölgesi temiz mi?, çekingen mi saldırgan mı?, sağlıklı mı hasta mı? kilolu mu zayıf mı? ortam sıcaklığı ideal mi?, taze ve temiz su bulunuyor mu?, rahatsız edici kokular var mı?, havalandırma yeteli mi?
Evinizi Hazırlama
a. Giriş
Pet sahipliğinin hiç de hafife alınmaması gereken sorumlulukları vardır. Sahiplendiğiniz kedi ve köpekler artık ailenizin bir parçasıdır ve tüm hayatları boyunca tüm koşullarda(hastalık, yaşlılık vb.) onlara iyi bakmalısınız.İyi bakımın(kaliteli mama, veteriner hekim bakımı gibi) finansal açıdan bir miktar yükü vardır ve bu yükü de taşıyabilmelisiniz.Aşılama, rutin veteriner hekim kontrolleri, iç ve dış parazit kontrolleri, diş bakımları, acil durum tedavileri gibi diğer gereklilikler de dikkatle takip edilmeli ve gerektiğinde vakit kaybetmeden yaptırılmalıdır.
Köpeğinizin bakımı için ayıracağınız zaman ve para dikkate değerdir ancak bu sonucunda alacağını keyif ve mutluluğun büyülüğü ile kıyaslanamaz. Araştırmalara göre pet sahibi kişilerin petleri ile kurdukları bağ onlara hem sosyal hem de sağlık yönünden fayda sağlamaktadır. Köpekler karşılıksız sevgi gösteren iyi birer arkadaştırlar. Köpeklerin bu özellikleri özellikle yalnız yaşayan, yaşlı veya ruhsal bozukluğu olan kişilere fayda sağlayabilir. Araştırmalara göre pet sahipliği sonucunda hayatınızda azalan stres yaşam süresinizi uzatabiliyor. Doğru yönlendirmeler yapılırsa köpek sahipliği çocuklarınızda sorumluluk, hayatlarındaki başka bir canlıya bakma ve bağlılık bilinci oluşturabilir.
b. Ev Ortamı
Evlerimizde köpeklerimiz bizimle aynı çatı altında aynı ortamı ve eşyaları paylaşmaktadır. Buna rağmen sadece köpeğiniz için nispeten sessiz belirli bir alan ayırmalı ve köpeğiniz de bu alanın sadece kenidisine özel olduğunu anlamalıdır. Mama ve su kabı da bu bölgede olmalıdır. Ayırca bu bölgeye bir yatak koyarak köpeğinizin konforunu arttırabilirsiniz.
Dışarıda Bakılan Köpekler
Av ya da bekçi köpekleri genellikle dışarıda barındırılmaktadır. Bu durumda olan köpekler için yağış, rüzgar, sıcak ve soğuktan koruyan bir barınak, barınak bölgesinde mama ve temiz suya ulaşım gereklidir. Köpeklerin sosyal iletişime ihtiyaç duydukları unutulmamalıdır. Bu sebeple onları bölgelerinde yalnız bırakmak uzun vadede davranış problemlerine yol açabilir. Bunu engellemek için düzenli aralıklarla onları ziyaret edip onlarla iletişin kurarak zaman geçirmelisiniz.
c. Beslenme
Düzenli ve yeterli beslenme çoğunlukla yeteri kadar önem verilmeyen bir konudur. Dünyada ve Türkiye'de pet mama sanayi çok büyüktür ve çok çeşitli sayıda seçenek sunmaktadır. Markalı ürünlerin neredeyse tamamı köpeğiniz için dengeli ve yeterli beslenmeyi sağlayabilmek için bilimsel araştırmalar sonucunda belirlenen yöntemler ve bileşenler ile hazırlanmış ürünleri kalite kontrol sürecinden geçirdikten sonra satışa sunarlar. Kuru mamalar yaş mamalara kıyasla tercih edilebilir çünkü kuru mama ile beslenen köpeklerin diş ve diş etleri daha sağlıklıdır. Köpek mamaları yaşa ve sağlık durumuna göre çok geniş bir yelpazede internet, petshop ve veteriner kliniklerinden temin edilebilir.
Yetişkin köpeklere çoğunlukla günde 1-2 öğün mama verilebilir, yavru köpeklere ise daha sık öğünlerle mama verilmelidir. Büyük ırk köpeklere günde en az iki öğün mama verilmelidir çünkü tek öğün verildiğinde tek seferde hızlıca hepsini yiyebilirler ve bu durum köpeklerde şişkinliğe sebep olabilir. Veteriner hekiminizden doğru mamayı ve doğru miktarı belirleme konusunda destek almalısınız. Veteriner hekiminizin belirlediği miktarı öğün sayısına göre eşit miktarlara bölerek vermelisiniz. Mama ve su kapları evin gürültü, kalabalık ve hareketten uzak bir köşesinde bulunmalıdır. Böylelikle tıka basa yemek, yemek alanında saldırganlık gibi sorunları yaşamazsınız.
Pet hayvanlarının en büyük problemlerinden biri aşırı beslenme kaynaklı obezitedir. Obezite petinizin yaşam süresini kısaltmanın yanında kalp ve eklem problemlerine sebep olmaktadır. Köpeğinizi yalnızca uygun miktarda kaliteli köpek mamaları ile beslemelisiniz. Ev yemekleri hiç verilmemeli eğer verilecekse verilecek miktar köpeğinizin günlük kalori ihtiyacının %10'unu aşmamalıdır. Veteriner hekiminiz köpeğinize uygun olan mamayı ve günlük miktarını belirleyebilir. Genel bir kural vardır; ideal kilodaki bir köpeğin kaburga ve omurga kemiklerinin üzerinde az miktarda yağ ve diğer dokular bulunur ve bu kemikler el ile dokunulduğunda hissedilmelidir.
Köpeğinizin sağlıklı bir yaşam sürebilmesi için su kabında daima temiz ve taze su bulundurmalısınız.(veteriner hekiminiz tarafından kısıtlanmadıkça)
d. Egzersiz
Hareketsiz köpekler kolay kilo alırlar ve bu sebeple medikal ve davranış sorunlarına daha açıktırlar. Köpekler kilo kontrolü, metabolizma sağlığı, ısı kontrolü, kas kaybını önleme için yeterli miktarda günlük egzersiz yapmalıdır. Fazla ve yorucu egzersizin de zararları bulunmaktadır bu sebeple dengeli olması çok önemlidir. Özellikle atletizim ile uğraşan sporcular soğuk veya sıcak havalarda köpekleri ile uzun ve yorucu koşulara çıkmamalıdırlar.