Köpekler için Sağlık düzenli bakım
Düzenli bakım köpeğinizin yaşamı boyunca sağlıklı kalabilmesi için kritik öneme sahiptir. Aşılama, parazit kontrolü ve diş bakımı için düzenli veteriner hekim ziyaretleri, doğru besleme, tüy bakımı/tıraş ve evde olası kazalara karşı alınacak önlemler ile yeterli sağlık bakım şartlarını sağlamış olursunuz.
b. Veteriner Hekimin Önemi ve Rolü
Yetişkin köpekler yılda en az bir defa veteriner hekim tarafından sağlık taramasına tabi olmalıdırlar. Yavru köpeklerde ise 4 aylık olana kadar bu periyot 3-4 haftada bir olmalıdır. Yaşlı köpeklerde(8 yaş ve üzeri) hastalıklar daha sık görülmektedir bu sebeple yaşlı köpeklerde bu periyot yılda en az iki ve üzeri olmalıdır. Tedavide başarı ihtimalinin artması için erken teşhis çok önemlidir bu sebeple düzenli aralıklarla veteriner hekime gidip testlerinizi yaptırmalısınız. Veteriner hekiminiz size gerekli sağlık programını önerecektir. Böylece böbrek ve karaciğer hastalıkları gibi tedavi edilmediğinde ölümcül olabilecek önemli hastalıkların erken teşhisine imkan sağlanacaktır.
c. Hastalık Belirtileri
Köpeğinize sizden daha yakın kimse yoktur bu sebeple köpeğinizi dikkatle izleyip hastalık belirtilerini tespit edebilirsiniz. Sık karşılaştığımız hastalık belirtilerinden bazılarını aşağıda sıraladık:
- İştahsızlık
- Hareketsizlik
- Kusma
- İshal
- Daha sık veya daha az idrar/dışkılama
- Öksürme/aksırma
- Burun/kulak/göz akıntısı
- Kaşınma ve kaşıntı bölgelerinde tüy dökülmesi
- Topallama/aksama
Eğer köpeğiniz bu belirtilerden birini veya bir kaçını bir-iki günden fazla süreyle gösteriyorsa mutlaka veteriner hekiminize görünün.
d. İlaç/Hap Yutturma
Köpekler kedilere kıyasla İlaç/hap yutmaya daha meyillidir. Hapları yaş mama, ödül maması veya peynir parçası içine saklayıp köpeğinize kolaylıkla verebilirsiniz. Hapı verdikten sonra hapı yuttuğunu emin olana kadar köpeğinizin ağzını bir süre kapalı tutabilirsiniz. Sıvı formdaki ilaçlar şırınga ile arka dişler bölgesinden ağzın gerisine verilebilir. Temsili bir resim aşağıda verilmiştir.
Köpeğinizin kafasını bir miktar yukarı kaldırmanız ilaç/hapın yutulmasını kolaylaştırır. Eğer köpeğiniz için kulak/göz damlası kullanmanız gerekiyorsa veteriner hekim/teknikerinizden nasıl yapıldığı konusunda yardım isteyin. Kullanılan ilaç/hapların prospektüsünü mutlaka okuyunuz.
Aşılar
Aşılama uygulamaları koruyucu hekimliğin en önemli parçasıdır. Aşılama ile bağışıklık sistemine küçük bir uyaran gönderilir ve bu sayede ileride karşılaşılabilecek belirli hastalıklara karşı önceden bağışıklık kuvvetlendirilir. Köpeklerde bazı bulaşıcı hastalıklara(distemper, kanlı ishal, kuduz vb.) karşı uygulanması gerekli olan belirli aşılar bulunmaktadır. Ayrıca bazı hastalıkların(bordetella, lyme gibi) aşıları bölgeye veya şartlara göre gerekli olmayabilir. Köpeklerde aşılama takvimi konusunda detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Parazitlere Karşı Korumu
Köpeklerde başlıca bağırsak parazitleri yuvarlak kurt, kancalı kurt ve tenyadır. Bu kurtlar faydalı besinlerin emilimini engelleyerek(bağırsak florasının bozulması sonucunda) sindirim sistemine zarar verirler. İç parazitler dışkı analizleri yapılarak tespit edilebilir. Dışkıda doğrudan kendileri(kurtçuk şeklinde) ya da yumurtaları bulunur. Teşhis, tedavi için önemli olduğundan düzenli dışkı analizleri ve iç parazit önleyici ilaçların kullanımı gereklidir. İç parazitler dışkı veya dışkıyla temas etmiş tüyler yoluyla insana da bulaşabilir ve hastalıklara sebep olabilir. Özetle iç parazitlere karşı yapılacak önleyici hekimlik uygulamaları hem köpeğinizi hem de sizi koruyacaktır. Ayrıca köpeğinizin dışkısını mümkün olduğunca kısa sürede temizlemeli ve temastan kaçınmalısınız.
Kalp kurdu sivrisinek ısırığı ile bulaşan tehlikeli bir iç parazittir. Bu kurtlar akciğer kan damarlarına yerleşip yangı yaparlar ve önlem alınmadığında ölüme sebep olabilirler. Kalp kurdu vücuda yerleştikten sonra tedavisi zorludur ve hayati riski de bulunmaktadır. Kalp kurtlarını önleyici ilaçları yıl boyunca kullanmalısınız. Kalp kurdu ilaçları aynı zamanda diğer iç parazitleri önleyici etkiye sahiptir. Kalp kurtları kan testi yapılarak tespit edilebilir.
Köpeklerde sık karşılaşılan dış parazitler pire, kene ve uyuz etkenleridir. Dış parazitler çoğunlukla koltuk altları ve göbek bölgesi gibi sıcak ve korunaklı bölgelerde bulunurlar. Dış parazitleri önlemek için aylık ya da iki aylık periyotlarla dış parazit damla uygulamalarının aksatılmaması önemlidir. Uygulama sıklığı konusunda veterinerinizden görüş isteyebilirsiniz.
Diş Bakımı
Köpekler hayatları boyunca diş bakımına ihtiyaç duyarlar. Köpeğinizi uygun kuru mama ile besleyerek, çiğneme kemikleri vererek, dişlerini düzenli olarak fırçalayarak ve diş bakımları için veteriner hekiminiz tarafından önerilen programı takip ederek köpeğinizin diş sağlığını koruyabilirsiniz. İyi bir diş bakımı ile diş plağı oluşumunu en aza indirerek olası diş ve diş eti rahatsızlıklarını önleyebilirsiniz.
Tüy Bakımı ve Tıraş
Köpeğinizi tüylerini düzenli olarak tarayarak tüy dökülmesini ve keçeleşmeleri azaltabilirsiniz. Kalın, yoğun ve kaba tüylü köpeklerde keçeleşme ve dolanmayı önlemek için tüy bakımı ve tıraş önemlidir. Deride oluşan keçeleşmeler sonucun deri altında oluşan nemli ve havasız ortam bakteri ve parazit gelişimine olanak sağlayarak enfeksiyona sebep olabilir. Keçeleşen bölgeler makas yerine makine ile tıraş edilmelidir. Makas ile yapılan işlemde derinin zarar görme ihtimali yüksektir. Deri ve tüy sağlığı için köpek şampuanı ile yapılacak düzenli yıkamalar da önemlidir. Buna karşın sık yapılan yıkamalar deri ve tüylerde fazla kuruma sonucunda tahrişe sebep olabilir. İklim koşullarına bağlı olarak değişmekle birlikte köpekler ortalama olarak ayda bir defa yıkanabilirler.
Kısırlaştırma
Köpekler(erkek ve dişiler) eğer üretim için bakılmıyorsa kısırlaştırılmalıdır. Bu sayede kontrolsüz çoğalmalar ve gelecekte yaşanabilecek erkeklerde prostat, dişilerde rahim kanseri gibi hastalıklar önlenmiş olacaktır. Dişi köpekler ilk kızgınlığa girmeden 6 aylıkken, erkek köpekler ise ırk ve büyüklüğe bağlı olarak 5-10 aylıkken kısırlaştırılmalıdır.